Μελαχρινός Βελέντζας / Lemon: Μια παράσταση σε κίνηση
Ο Χιλιαενιακόσια γεννήθηκε πάνω σε ένα πλοίο από το οποίο ποτέ δεν κατέβηκε. Πέρασε την ζωή του εκεί, μεγαλώνοντας στο πλαίσιο των εναλλαγών τοπίων και ανθρώπων. Κατόρθωσε να γίνει ο σπουδαιότερος πιανίστας του Ωκεανού, ανακαλύπτοντας το εσωτερικό του εύρος και την προσωπική του δύναμη. Οι Experimento προσεγγίζουν τον ποιητικό μονόλογο Χιλιαεννιακόσια του Alessandro Baricco (διασκευή: Γεωργία Τσαγκαράκη), δημιουργώντας μία παράσταση γεμάτη λόγο, ζωντανή μουσική από το πιάνο-μαγικό κουτί της παράστασης και κίνηση. Μετά τις παραστάσεις που πραγματοποίησαν στα πιο απίθανα μέρη, θα βρίσκονται στο Μπάγκειον. Ο ηθοποιός και πιανίστας Μελαχρινός Βελέντζας μας μίλησε για μια παράσταση και ένα έργο που κινούνται και τους ορίζοντες που αυτά του άνοιξαν.
Γιατί επιλέξατε τη συγκεκριμένη ιστορία; Τι σας συγκίνησε;
Ο Χιλιαεννιακόσια είναι ένα ποιητικό πλάσμα, κάτι σαν αερικό. Γεννήθηκε πάνω σ’ ένα καράβι κι εγκαταλείφθηκε από τους μετανάστες γονείς του μέσα σε μια κούτα από λεμόνια. Πάνω στο πιάνο. Σε αυτή τη μουσική μήτρα συνέχισε να ζει και να μεγαλώνει. Έγινε ο σπουδαιότερος πιανίστας του Ωκεανού. Μέχρι το τέλος της ζωής του δεν πάτησε ποτέ στεριά. Με συγκινεί πραγματικά η ενέργεια αυτού του ανθρώπου που λόγω της δυσκολίας που του έτυχε προτείνει την ευτυχία ως έναν τόπο σχεδόν απόλυτης αφαίρεσης. Μέσα από το περιορισμένο του κλαβιέ ανακάλυπτε το πόσο απέραντος ήταν ο ίδιος. Δε χρειαζόμαστε την απεραντοσύνη για να είμαστε απέραντοι. Χρειαζόμαστε κάτι μικρό και πραγματικά πολύτιμο για εμάς. Κάτι στο οποίο θα εστιάσουμε και θα ζήσουμε μέσα σε αυτό. Όταν πρωτοδιάβασα το πρωτότυπο κείμενο του Alessandro Baricco θεώρησα την ιστορία αυτή πραγματικά επίκαιρη, ειδικά στη χώρα που ζούμε, όπου είχαμε εκπαιδευτεί να αποζητάμε τα πολλά -για την ακρίβεια να έχουμε περισσότερα από το διπλανό μας- κι αυτό ήταν το μέτρο της ευτυχίας μας. Στον ποιητικό κόσμο του Χιλιαεννιακόσια κυριαρχεί η φαντασία. Γιατί με τη φαντασία πας παντού και μπορείς να έχεις τα πάντα.
Πως λειτουργεί ο χώρος σε σχέση με την παράσταση;
Στο έργο μας κυριαρχεί ένα υπαρξιακό ερώτημα που σχετίζεται με το χώρο: Πού είμαι; Πού θέλω να πάω; Πού είμαι ευτυχισμένος; Ο Χιλιαεννιακόσια, ακόμα και όταν αμφιταλαντεύεται, τελικά δεν κατεβαίνει από το Βιρτζίνιαν μέχρι το τέλος της ζωής του. Μεταβαίνει με τη φαντασία του σε τόπους όπου στην πραγματικότητα ποτέ δεν έχει βρεθεί. Για εκείνον, ο χώρος λειτουργεί ως μία διαρκής επιστροφή σ’ έναν τόπο ανεκπλήρωτων επιθυμιών. Στα μάτια των ανθρώπων φαίνεται αυτό που θα δουν. Όχι αυτό που έχουν δει. Στη σκηνή που ο Χιλιαεννιακόσια επιχειρεί να κατέβει από το καράβι βρίσκεται μετέωρος ανάμεσα σε δύο κόσμους: εκείνον της στεριάς κι εκείνον της θάλασσας. Κάπου εκεί γεννήθηκε και η ιδέα μιας παράστασης ανάμεσα στη στεριά και τη θάλασσα: μιας παράστασης που θα παίζεται κυριολεκτικά πότε στη στεριά, πότε στη θάλασσα και πότε κάπου ανάμεσα. Το Lemon μεταβαίνει διαρκώς από χώρο σε χώρο ακριβώς όπως συμβαίνει και στο μυαλό του Χιλιαεννιακόσια μέσα στο έργο. Είναι κάτι που με απασχολεί καλλιτεχνικά: η ενότητα ανάμεσα στο περιεχόμενο του έργου και την καλλιτεχνική παραγωγή σε τέτοιο βαθμό που παύει να υπάρχει διαχωριστική γραμμή ανάμεσά σε αυτούς τους δύο χώρους. Όλα μετά είναι το έργο και κατοικούν σ’ έναν χώρο: το χώρο με τίτλο Lemon. Έτσι, μέχρι τώρα έχουμε ταξιδέψει από την κεντρική σκηνή του Επί Κολωνώ, στο αγκυροβολημένο ferry στην Αντίπαρο, στην εν πλω παράσταση με μισάνοιχτη την μπουκαπόρτα του πλοίου κάπου ανάμεσα στη Σαντορίνη και τη Θηρασιά, στο Λαύριο και τις φθινοπωρινές παραστάσεις στο Θέατρο Radar. Η ζωή έτσι κι αλλιώς δεν έχει νομίζω τόσο ενδιαφέρον όταν διέπεται από σταθερούς χώρους και τόπους. Το να μεταβαίνεις από σημείο σε διαφορετικό σημείο, το να βρίσκεσαι στο ανάμεσα, σ’ εκείνο το ασαφές σημείο όπου θα πράγματα δεν έχουν σταθερή περιγραφή. Αυτό είναι που κάνει το χώρο ενδιαφέροντα θέτοντας προκλήσεις σε όσους κινούνται μέσα σε αυτόν.
Γιατί είναι σημαντικός ο χώρος που παίζεται μία παράσταση; Τι κερδίζει κάνεις από έναν μη θεατρικό χώρο;
Θέατρο υπάρχει όπου υπάρχουν θεατές. Υπό αυτή την έννοια, ο οποιοσδήποτε χώρος δύναται να αποτελέσει θεατρική σκηνή, με τις απαραίτητες βέβαια προσαρμογές. Το Lemon είναι η ιστορία ενός πιανίστα που γεννήθηκε πάνω σ’ ένα καράβι και δεν κατέβηκε ποτέ από αυτό. Τι πιο φυσικό από το να παιχτεί λοιπόν πάνω σ’ ένα καράβι; Έχει ένα στοιχείο ελευθερίας αυτή η διαδικασία, διότι οι συνθήκες που αντιμετωπίζουμε είναι πραγματικά στο εδώ και τώρα. Κάθε φορά υπάρχουν αστάθμητοι παράγοντες (αέρας, πάτωμα σκηνής κα) που μας οδηγούν σε αποτυχίες. Οδηγούμαστε έτσι στο μπεκετικό Προσπάθησε ξανά. Απότυχε ξανά. Απότυχε καλύτερα. Το θέατρο εξάλλου και αυτή είναι η ειδοποιός του διαφορά με άλλες μορφές τέχνης όπως ο κινηματογράφος βασίζεται στο εδώ και τώρα. Κάτι που ενέχει πάντα τον κίνδυνο του λάθους. Ευτυχώς. Έτσι προχωράνε τα πράγματα. Με αποτυχίες και λάθη.
Πότε υπάρχει κίνηση στη ζωή μας και πότε είμαστε ακίνητοι;
Η κίνηση προκύπτει μέσα από την ακινησία, ο λόγος μέσα από την παύση, η απεραντοσύνη μέσα από κάτι πολύ συγκεκριμένο. Όταν ήμασταν εν πλω στη Σαντορίνη, κάποια στιγμή είχα κάτσει ακίνητος στην πρύμνη. Και όμως μεταφερόμουν πάνω στη θάλασσα. Ήμουν σε κίνηση και παρ’ όλα αυτά ακίνητος. Πρόκειται για αντιθετικά ζεύγη, που όμως στην πραγματικότητα αλληλεπιδρούν τόσο πολύ που συναντώνται σ’ ένα κοινό σημείο ταύτισης: τον άνθρωπο. Νομίζω πως η κίνηση στη ζωή μας είναι κάτι φυσικό. Η ακινησία είναι μία κατάσταση παρά φύσιν, που όμως γεννά την κίνηση. Σ’ ένα σεμινάριο αρχαίου δράματος, ο Μιχαήλ Μαρμαρινός μας έλεγε: η ακινησία είναι ο δρόμος προς την αφήγηση. Εννοούσε πως παραμένοντας στη σιωπή και την ακινησία για αρκετή ώρα, παίρνεις τον απαραίτητο χρόνο να παρατηρήσεις τη δομή σου και επιτρέπεις στα πράγματα να αναδυθούν χωρίς να φορέσεις κάτι εσύ ο ίδιος στον εαυτό σου. Υπό αυτή την έννοια, η ακινησία είναι γεμάτη κίνηση. Κίνηση εσωτερική. Με αυτό το αντιθετικό σχήμα παίζει και ο Baricco στην αφήγησή του: πεπερασμένο και απέραντο. Ο Χιλιαεννιακόσια παίζει άπειρες νότες, μα νιώθει ευτυχισμένος τη μέρα που κατάφερε να κλείσει την απέραντη μουσική του μέσα σε μία και μοναδική στιγμιαία νότα.
Ποιο ήταν το προσωπικό κέρδος από την συγκεκριμένη δουλειά μέχρι τώρα;
Το ό,τι μπορώ να προτείνω και να συνθέσω τις διαφορετικές πλευρές του εαυτού μου: ηθοποιός, μουσικός, καλλιτεχνικός παραγωγός. Καταλήγοντας έτσι σε αυτό που πραγματικά μου αρέσει και με κινητοποιεί στη ζωή μου: έναν μη τίτλο, ένα μη όνομα. Χρησιμοποιώ πολλές φορές το παράδειγμα του ονόματός μου για να εξηγήσω το πώς αντιλαμβάνομαι τα πράγματα: Είμαι ο Μελαχρινός, αλλά μελαχρινός δεν είμαι. Οπότε, το όνομα, ο τίτλος, αυτό που κάποιοι άλλοι σου έδωσαν χωρίς να σε ρωτήσουν, αυτό που ονομάζουμε βιογραφικό, όλα αυτά δεν παίζουν καμία σημασία. Σημασία έχει αυτό που ο καθένας φέρει μέσα του ως εσωτερική κίνηση. Για παράδειγμα, στην αρχή των προβών του Lemon, όταν παράλληλα δούλευα την ιδέα της μετάβασης της παράστασης σε διαφορετικούς χώρους, με βοήθησε στην εργασία μου ως παραγωγός το γεγονός πως υποδύομαι επί σκηνής τον Χιλιαεννιακόσια. Για τον κόσμο που παρακολούθησε την εν πλω παράσταση στο ferry στη Σαντορίνη το κύριο σχόλιο ήταν πως πρόκειται για μια πρωτότυπη παράσταση, μια πρωτότυπη ιδέα. Για μένα, ήταν μια φυσική εξέλιξη με βάση το περιεχόμενο του ίδιου του έργου. Ίσως να μην μπορούσα να το δω αυτό, αν δεν είχα τη δυνατότητα διαφορετικών οπτικών του ίδιου πράγματος. Και σε αυτή τη μορφή σύνθεσης, δεν υπάρχει σωστό και λάθος παρά μόνο η δική σου προσωπική γλώσσα. Φυσικά, όλο αυτό αποκτάει νόημα και είναι λειτουργικό μέσα στο πλαίσιο μιας ομάδας και γόνιμων συνεργασιών. Κι έτσι δε μιλάμε για κέρδος, αλλά για εξέλιξη. Προσωπική και της ίδιας της ομάδας.
Ποιοι είναι οι στόχοι της ομάδας Experimento; Ποιος ο άξονας δουλειάς της;
Οι Experimento είναι καλλιτεχνική ομάδα Έρευνας και Παραγωγής. Ο άξονας δουλειάς αυτής της ομάδας βασίζεται στον επαναπροσδιορισμό των δομών μέσα από την προσεκτική τους μελέτη. Αυτή η διαδικασία μεγαλώνει το χρόνο που αφιερώνουμε τόσο στο στάδιο της έρευνας-προετοιμασίας μιας παραγωγής όσο και το χρόνο που μια παράσταση ταξιδεύει. Στόχος είναι η προσέγγιση της πραγματικότητας από την ανάποδη: πχ στην περίπτωση του Lemon, τι συμβαίνει όταν τη θέση των αυτοκινήτων σ’ ένα κατάστρωμα πλοίου καταλαμβάνει ένα πιάνο και η αφήγηση αυτής της παράξενης ιστορίας; Το θέατρο υπάρχει παντού στη ζωή μας. Ως ομάδα ερευνούμε νέους τρόπους θέασης και καλλιτεχνικής παραγωγής που βασίζονται στη σύνθεση. Το Lemon είναι η πρώτη μας παραγωγή, οπότε νομίζω πως χρειαζόμαστε χρόνο για να καταλάβουμε κι εμείς οι ίδιοι τον κώδικά μας, τους στόχους μας κλπ Θέλω να πω πως η ίδια η καλλιτεχνική πράξη θα μας αποκαλύψει τους στόχους και τους άξονες δουλειάς μας. Είναι και αυτό μία έρευνα.
Lemon – Mια παράσταση ανάμεσα στη στεριά και τη θάλασσα
Το πλήρωμα του Lemon:
Διασκευή | Σκηνοθεσία | Κίνηση: Γεωργία Τσαγκαράκη
Μετάφραση: Σταύρος Παπασταύρου
Σχεδιασμός πιάνου: Νατάσα Τσιντικίδη
Κατασκευή πιάνου: Θωμάς Μαριάς
Σκηνική προσαρμογή: Experimento
Κοστούμια: Κέλλυ Σταματοπούλου
Ηχητικός σχεδιασμός: Λευτέρης Δούρος
Σχεδιασμός φωτισμού: Αλέξανδρος Θεοφυλάκτου
Φωτογραφίες: Γιώργος Καπλανίδης
Graphic design: Ελένη Σαραντοπούλου
Video | Trailer: Παναγιώτης Αγκαβανάκης
Location scouting: Λουκία Μπατσή
Communication Assistant: Ράνια Παπαδοπούλου
Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Μελαχρινός Βελέντζας
Παίζουν: Μελαχρινός Βελέντζας (1900), Γιώργος Δρίβας (Τιμ Τούνυ)
Lemon, μια ανεξάρτητη παραγωγή των Experimento
Ημέρες & Ώρες Παραστάσεων:
Παρασκευή & Σάββατο στις 21:15 και Κυριακή στις 20:00
Πρεμιέρα: Παρασκευή 4 Οκτωβρίου 2019
Παραστάσεις: από 4 έως 27 Οκτωβρίου 2019 | για 12 παραστάσεις
Εισιτήρια:
15 ευρώ (κανονικό) | 12 ευρώ (φοιτητές, άνεργοι, παιδιά κάτω των 18 ετών) | 10 ευρώ (ατέλειες, ομαδικά)
Γενική είσοδος για την ημέρα των lives: 15 ευρώ*
*Η τιμή περιλαμβάνει την παρακολούθηση της παράστασης, του live και όσο κρασί και χειροποίητη λεμονόπιτα αντέχετε!
Προπώληση:
Viva: https://www.viva.gr/tickets/theater/mpagkeion/lemon/
Προσφορά Viva! 10 ευρώ για τα πρώτα 200 εισιτήρια. Ισχύει μέχρι 20.09
Κρατήσεις: 6977773875
Ομαδικό εισιτήριο (άνω των 10 ατόμων): 10 ευρώ | Τηλ. επικοινωνίας: 6955005859
Μπάγκειον Ξενοδοχείο | Πλατεία Ομονοίας 18 | 105 52
Aκολουθήστε το ταξίδι αυτής της απίστευτης ιστορίας!
#Lemon #Lemontour2019 #experimento #bagkeion