Το κατεστραμμένο δωμάτιο στο Θέατρο Σφενδόνη / Ερέθισμα, αντίδραση και δράση
Το Θέατρο Κυδωνία εδράζεται στα Χανιά, έχοντας στο ενεργητικό του 18 χρόνια λειτουργίας, μία δραματική σχολή, μία ενεργητική θεατρική ομάδα και σπουδαία ερευνητική δουλειά στο σύγχρονο θεατρικό έργο. Το κατεστραμμένο δωμάτιο του Μάθιου Λέντον το οποίο ανέβηκε στην Σκωτία από την ομάδα του Vanishing Point παρουσιάστηκε πέρυσι στα Χανιά για πρώτη φορά στην χώρα μας, σε σκηνοθεσία Μιχάλη Βιρβιδάκη. Έρχεται στην Αθήνα, για 5 μόνον παραστάσεις (πρεμιέρα σήμερα) στο Θέατρο Σφενδόνη. Πρόκειται για ένα έργο που εξετάζει την σχέση του σύγχρονου ανθρώπου με τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, τον αντίκτυπο των Social Media στην ζωή του, τα εξαιρετικά λεπτά όρια μεταξύ της εσωτερικής αντίδρασης και της ουσιαστικής πράξης. Η Στελλίνα Ιωαννίδου, η Ντία Κοσκινά, ο Μιχάλης Βιρβιδάκης και η Γαλάτεια Σαραντάκου μας μίλησαν για το έργο και την παράσταση που ετοίμασαν, την δράση της ομάδας τους στα Χανιά, την αξία και την σημασία της πρόσληψης και της επεξεργασίας των γεγονότων που συμβαίνουν δίπλα μας και μέσα μας.
Τι σας συγκινεί στο συγκεκριμένο έργο;
ΣΤΕΛΛΙΝΑ: Ο τρόπος που σχολιάζεται η σύγχρονη πραγματικότητα μέσα από τις διαφορετικές προσεγγίσεις των τριών χαρακτήρων χωρίς το ίδιο το έργο να τοποθετείται υπέρ της μιας ή της άλλης άποψης. Ο θεατής «πιάνει» τον εαυτό του να ταυτίζεται πότε με τον έναν κ πότε με τον άλλον, όπως κι εμείς!
ΝΤΙΑ: Τρεις άνθρωποι διαφωνούν μεταξύ τους, νιώθουν πολύ διαφορετικοί, πολύ ανώτεροι απ’ τον υπόλοιπο κόσμο, ενώ επί της ουσίας είναι ίδιοι και όμοιοι με όλους. Συζητούν για τρομερά γεγονότα, για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, χωρίς στην πράξη να κάνουν απολύτως τίποτα για αυτά. Θεωρούν τους εαυτούς τους συνειδητοποιημένους παρόλο που δεν προτείνουν καμία δράση.
Πώς το ανακαλύψατε και γιατί το επιλέξατε;
ΜΙΧΑΛΗΣ: Για όσους παρακολουθούν τις δραστηριότητες του Θεάτρου μας τα τελευταία 10 χρόνια, θα έχουν παρατηρήσει πως το ρεπερτόριό του στηρίζεται ως επί το πλείστον σε πρωτοπαρουσιαζόμενα στην Ελλάδα θεατρικά έργα, ποιητικού χαρακτήρα, που έχουν κάτι νέο να πουν. Γίνεται δηλαδή μια έρευνα πάνω στο διεθνές ρεπερτόριο, διαβάζουμε έργα, τα καλύτερα εξ αυτών τα μεταφράζουμε με τους συνεργάτες μας στα ελληνικά και στη συνέχεια τα παρουσιάζουμε στη σκηνή του θεάτρου Κυδωνία στα Χανιά. «Το Κατεστραμμένο Δωμάτιο» πληρούσε αυτές τις προϋποθέσεις και επί πλέον πρότεινε μια πολύ ενδιαφέρουσα σκηνική γλώσσα για να μπορέσει να πραγματωθεί σωστά. Πρόκειται για έργο μεταξύ λόγου και εικόνας… Το στοιχείο αυτό μας φάνηκε συναρπαστικό, καθώς η εικόνα σήμερα είναι παντοδύναμη και πανταχού παρούσα. Η παράσταση θέτει το ηθικό ερώτημα αν η κυριαρχία της εικόνας σήμερα μας φέρνει πιο κοντά στα γεγονότα ή αντίθετα μας απομακρύνει από αυτά.
Οι παραστάσεις στην Αθήνα έρχονται σε μια στιγμή που ο προβληματισμός γύρω από την λειτουργία των ΜΜΕ και των social media είναι πολύ έντονος. Ποια είναι η σχέση του σύγχρονου ανθρώπου με όλα αυτά; Ποια πρέπει να είναι;
ΜΙΧΑΛΗΣ: Ο σύγχρονος άνθρωπος αντί να χρησιμοποιήσει την εικόνα ως έναυσμα νέων διεκδικήσεων, αντίθετα περιορίζεται στην παθητική κατανάλωσή της από τη θέση του καναπέ στο σαλόνι του σπιτιού του. Αυτή μοιάζει να είναι η απόλυτη αλήθεια μετά από τα όσα φοβερά αντικρίσαμε, ιδίοις όμμασι, στους δέκτες μας στην διεθνή σκηνή τα τελευταία χρόνια. Η παράστασή μας παρουσιάζει με ποιητικό τρόπο αυτήν ακριβώς την πραγματικότητα. Στήνει έναν καθρέπτη απέναντί μας που δείχνει, με μια δόση ειρωνείας βέβαια, πως η παθητική κατανάλωση εικόνων δεν συνιστά ενημέρωση, απλά είναι μέρος του προβλήματος. Η ενημέρωση, για να είναι τέτοια, απαιτεί πράξεις.
ΣΤΕΛΛΙΝΑ: Παρακολουθώντας κανείς την παράσταση «συλλαμβάνει» πολλές φορές το βλέμμα του να είναι καρφωμένο στην οθόνη του προτζέκτορα που την αναμεταδίδει ζωντανά, προσπερνά δηλαδή αυτό που διαδραματίζεται μπροστά στα μάτια του παρασυρμένος από τη μεγάλη οθόνη. Αυτό από μόνο του μας λέει πολλά…
Έχουν αλλάξει οι ανθρώπινες σχέσεις με την χρήση των social media; Απειλείται η πραγματική, άμεση επικοινωνία;
ΜΙΧΑΛΗΣ: Δεν τίθεται θέμα τεχνολογίας αλλά του τρόπου με τον οποίο ο άνθρωπος την διαχειρίζεται. Το θέμα αυτό δεν είναι καινούριο. Φοβάμαι πως θα φτάσουμε σε μιαν εποχή που θα αναπολούμε την παραστατική δύναμη του κονδηλοφόρου! Τη συμμετοχή της φαντασίας στη δημιουργία της εικόνας. Την επαναστατική πνοή του γραπτού λόγου στην δημοσιογραφία.
ΝΤΙΑ: Η ποιότητα τους έχει υποβαθμιστεί και έχει περιοριστεί κυρίως στην λεκτική επικοινωνία και την εικόνα. Στο τετ α τετ είναι διαφορετικά γιατί παρεμβαίνει η πραγματικότητα με όλα τα ένστικτα και την χημεία των ανθρώπων. Η πραγματική άμεση επικοινωνία είναι βαθιά ανθρώπινη ανάγκη και δυστυχώς απειλείται από πολλά αλλά δεν πιστεύω ότι η χρήση των social media είναι ένα από αυτά, αρκεί να μην περιορίζεται κανείς μόνο εκεί.
ΓΑΛΑΤΕΙΑ: Η δική μου γενιά μεγάλωσε στην εποχή της ραγδαίας εξάπλωσης των social media. Σχεδόν δεν ξέρω τι θα πει προσπαθώ να επικοινωνήσω. Δεν νομίζω όμως πως είναι τόσο η άμεση επικοινωνία αυτή που απειλείται, όσο η αντίληψη των πραγματικών μεγεθών, του πραγματικού χρόνου, της κυριολεκτικής απόστασης, του αληθινού συμβάντος… Η κυνικότητα που προκαλεί αυτός ο εκμηδενισμός με τρομάζει.
Ποια είναι επαναστατική πράξη στην εποχή μας;
ΜΙΧΑΛΗΣ: Το να κάνεις θέατρο στο νότο της ελληνικής επαρχίας σήμερα είναι μια επαναστατική πράξη.
ΣΤΕΛΛΙΝΑ: Κάποτε αντιλαμβανόμασταν ως επαναστατική πράξη τη βίαιη ομαδική εξέγερση ενάντια σε κάποιο καθεστώς και οι επαναστάτες έπιαναν τα όπλα. Στις εποχές «λιτότητας» που ζούμε αρκεί να αφήσουμε τα κινητά απ’ τα χέρια. Αυτό θα ήταν επαναστατική πράξη!
ΝΤΙΑ: Να σκέπτεσαι ελεύθερα και να το υπερασπίζεσαι.
ΓΑΛΑΤΕΙΑ: Βρισκόμαστε μπροστά σε έναν καταιγισμό εικόνων πόνου, θλίψης και καταστροφής, από το ένα σημείο του πλανήτη στο άλλο, που φτάνουν στις οθόνες των μας σε μηδενικό χρόνο, και εμείς στεκόμαστε καθηλωμένοι απέναντί τους. Επαναστατική πράξη για μένα, είναι να πάρει κανείς τον εαυτό του από την αδρανή θέση και να τον τοποθετήσει μέσα στη εικόνα, ως κομμάτι όχι της καταστροφής αλλά της λύσης.
Ποιο ήταν το προσωπικό κέρδος από την πορεία της παράστασης μέχρι τώρα;
ΓΑΛΑΤΕΙΑ: Στα 3 χρόνια που είμαι κομμάτι της ομάδας του θεάτρου Κυδωνία, αυτή για μένα ήταν η πιο γεμάτη εμπειρία. Πέρα από το φωτιστικό και ηχητικό κομμάτι, έχω την χαρά να βρίσκομαι στο μοντάζ, πίσω από της κάμερες, πόστο που με κάνει να νιώθω σαν να παίζω πραγματικά κι εγώ η ίδια, κάτι που είναι πραγματικά συναρπαστικό για έναν τεχνικό.
ΜΙΧΑΛΗΣ: Μετά από όλα αυτά που ζήσαμε τα τελευταία χρόνια παρακολουθώντας τις διεθνείς ειδήσεις, ελαφρώσαμε κάπως τη συνείδησή μας…
Πώς είναι η εμπειρία της προετοιμασίας μιας θεατρικής παραγωγής μακριά από την Αθήνα; Ποιες οι δυσκολίες και ποια τα κέρδη;
ΜΙΧΑΛΗΣ: Ο θίασός μας λειτουργεί στα Χανιά αδιαλείπτως 18 χρόνια. Στεγάζεται στο θέατρο Κυδωνία στο κέντρο της πόλης, λειτουργεί δική του Δραματική Σχολή και ανεβάζει κάθε χρόνο δύο έως τρία νέα θεατρικά έργα, τις μεταφράσεις των οποίων εκδίδει σε προγράμματα – αφιερώματα στους συγγραφείς. Όλο αυτό που μόλις περιέγραψα συνοψίζει τόσο τις δυσκολίες όσο και τα κέρδη μας.
Ποιο κομμάτι του κειμένου ξεχωρίζετε; Γιατί;
ΜΙΧΑΛΗΣ: Σας παραθέτω ένα απόσπασμα από τη συζήτηση για το μεταναστευτικό, το γιατί νομίζω είναι προφανές… : «…εντάξει, για όνομα του θεού… τι θα τους έλεγα; Θες να ακούσεις τι ακριβώς θα τους έλεγα; Θα τους έλεγα, σε τούτη εδώ τη χώρα υπάρχουν ένα σωρό άνθρωποι, άνθρωποι με κοινωνική συνείδηση, που λένε πως θα ήταν πρόθυμοι να σας προσφέρουν στέγη και τροφή στο σπίτι τους. Το λένε όμως μόνο και μόνο γιατί δεν πιστεύουν πως η κυβέρνηση θα αφήσει κανένα σας να μπει στη χώρα. Αν η κυβέρνηση αποφάσιζε για μια στιγμή να ανοίξει τις πόρτες, τότε ξαφνικά θα το γύριζαν «αχ, τι κρίμα, δεν γίνεται, ξέχασα πως είχα πει σε κάτι φίλους να μείνουν σπίτι μας απόψε».
Τετάρτη 10 έως και την Κυριακή 14 Οκτωβρίου στις 9.00 μμ, στο θέατρο Σφενδόνη,
Μακρή 4, Μακρυγιάννη – Ακρόπολη Τηλ: 215 51 58 968
Εισιτήρια 15 ευρώ και 10 ευρώ φοιτητικό.
Τηλεφωνικές παραγγελίες εισιτηρίων : 210 7234567
Συντελεστές:
«Το κατεστραμμένο δωμάτιο» ανέβηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στις 19 Ιανουαρίου 2018, στο θέατρο Κυδωνία στα Χανιά, σε μετάφραση Δημήτρη Κιούση, σκηνοθεσία και αισθητική της παράστασης Μιχάλη Βιρβιδάκη, σύνθεση ήχων Δημήτρη Ιατρόπουλου, παραγωγή εικόνας Πάρη Χαμουρίκου, φωτισμούς και διαχείριση εικόνας και ήχου Γαλάτειας Σαραντάκου, ενώ παίζουν επί σκηνής οι ηθοποιοί: Ντία Κοσκινά, Στελλίνα Ιωαννίδου, Μιχάλης Βιρβιδάκης, Πάρης Χαμουρίκος και Εμμανουήλ Στεφανουδάκης, ο οποίος εκτελεί χρέη και βοηθού σκηνοθέτη.