Υπάρχουν μερικά ερωτήματα που δεν απαντιούνται ποτέ. Και όμως, κινητοποιούν τις πιο ενδιαφέρουσες συζητήσεις. Ερωτήματα (και ζητήματα) όπως αυτά που θίγει ο Μπέκετ στο έργο του Περιμένοντας τον Γκοντό, που μας δημιουργούν την ανάγκη να επιστρέφουμε σ΄αυτά και να τα επανεξετάζουμε διαρκώς, που αφορούν στην ουσία της ύπαρξης, περιγράφοντάς τη με τρομερή ακρίβεια. Ερωτήματα που η δύναμή τους οδήγησε την Έλενα Μαυρίδου να πραγματοποιήσει την πρώτη σκηνοθεσία της στο Θέατρο Χώρος, συνομιλώντας με μια ομάδα νέων καλλιτεχνών. Ερωτήματα για τα οποία μιλήσαμε με τον ηθοποιό Ανδρέα Κανελλόπουλο σε μια συζήτηση για τα ανθρώπινα, τα υπερβατικά, αυτά που αισθανόμαστε, σκεφτόμαστε και εν τέλει μας καθορίζουν.

Τι σε συγκινεί στο έργο του Μπέκετ;

Υπάρχει κάτι που μου προκαλεί θλίψη παρά συγκίνηση και αυτό είναι είναι η ευθραυστότητα των χαρακτήρων. Αντιμετωπίζουν βασικά βιολογικά προβλήματα, πεινάνε, δε μπορούν να κοιμηθούν, ο Βλαδίμηρος έχει πρόβλημα ούρησης που του προκαλεί πόνους, ο Εστραγκόν έχει κενά μνήμης, ξεχνάει καταστάσεις που έχουν ζήσει. Γελάνε, παίζουν, κάνουν αστεία αλλά ο πόνος κ η φθορά στο έργο υπάρχουν και τους ξυπνούν κάθε μέρα. Θα έλεγα ότι ‘’παραείναι’’ ζωντανοί, ίσως οι πιο ζωντανοί χαρακτήρες που έχω γνωρίσει κι ας μην ξέρω σχεδόν τίποτα γι’ αυτούς.

Πως δουλέψατε για να προσεγγίσετε ένα τόσο απαιτητικό κείμενο; Τι σας καθοδήγησε τελικά: η μελέτη ή το ένστικτο;

Η παράσταση μελετάει και επενδύει πάνω στη σχέση των χαρακτήρων. Δουλεύουμε επηρεασμένοι από κλασικά αρχέτυπα παλιάτσων-‘’αλητών’’ όπως και o Μπέκετ, ο οποίος έτρεφε μεγάλο θαυμασμό για τον Buster Keaton και τον Charlie Chaplin. Οπότε και η μελέτη και το ένστικτο πιάστηκαν χέρι-χέρι. Τέλος να σημειώσω πως τεράστιο ρόλο έπαιξε και η απίστευτη συνεργασία της ομάδας, κάτι που δεν το συναντάς συχνά. Όλοι οι συντελεστές είναι εξαιρετικοί. Νιώθω τυχερός και τους ευχαριστώ για το ταξίδι.

Τι περιμένουν ο Βλαντιμίρ και ο Εστραγκόν;

Δεν ξέρω, τα πάντα, να έρθει ο Γκοντό, να έρθει το λεωφορείο, να περάσει η κρίση, να έρθει η ανάπτυξη, να έρθει το delivery (που είπε ο Γιώργος απ’ την ομάδα), να έρθει το καλοκαίρι, να έρθει ο χειμώνας,να βγουν οι εξετάσεις, να έρθει το mail, να πέσουν τα likes, να στείλει η πρώην, να βγει η νέα σεζόν, να τελειώσει ο πόλεμος, να χωρίσει το διάσημο ζευγάρι, να περάσει η ώρα, να έρθει η επιβράβευση, να έρθει το Πουσουκού, να πάνε όλα καλά…κ.ά.

Έχει νόημα να έρθει αυτό που περιμένουν και γενικότερα αυτό που περιμένουμε όλοι; Μπορεί ο άνθρωπος να ζήσει χωρίς να περιμένει τίποτα;

Αν ερχόταν θα μαθαίναμε. Νομίζω γι’ αυτούς θα είχε, όπως και για τον καθένα που περιμένει για κάτι. Είμαστε προγραμματισμένοι να περιμένουμε για υλικά και άυλα πράγματα, δεν πιστεύω ότι κάποιος μπορεί να αποδράσει ή να λυτρωθεί από αυτό, περιμένουμε, από το πιο απλό πράγμα, όπως τα γενέθλια μας ή τα Χριστούγεννα, μέχρι τα πιο σύνθετα, όπως την επιτυχία. Πιστεύω πως αυτό θα υπενθυμίζει για πάντα ο Μπέκετ, μέσα από το έργο του.

Το έργο χαρακτηρίζεται από την παρουσία ή την απουσία του Θεού;

Ο ίδιος ο Μπέκετ είχε δηλώσει πως δεν τον αφορά το αν υπάρχει ή δεν υπάρχει ο θεός και πως το νόημα του έργου δε βρίσκεται στην αναζήτησή του. Εκεί που επενδύει είναι στη σχέση των δύο περιπλανώμενων, στο πώς φλερτάρουν με την ελευθερία από τα πάντα και την αποδοχή της έλλειψης νοήματος, όσο είναι ‘’στο περίμενε’’. Στο πώς προσπαθούν να γεμίσουν, σχεδόν ενοχικά, τον ‘’κενό χρόνο’’ μέχρι να έρθει ο Γκοντό, να γίνει η δουλειά, να ξαναμπεί το πρόγραμμα’’. Πάντα βρίσκουμε κάτι για να ξεγελιόμαστε, για να νομίζουμε πως τάχα ζούμε’’ λέει ο Εστραγκόν.

Πραγματοποιεί ο Μπέκετ με αυτό το έργο ένα σχόλιο για την σχέση εξουσιαστή και εξουσιαζόμενου, κράτους και πολίτη;

Ο Μπέκετ επιβίωσε κυριολεκτικά από τους δύο πιο αιματηρούς πολέμους του 20ου αιώνα, με τη συγγραφή του ‘’περιμένοντας τον Γκοντό’’ λίγο μετά τον Β΄Παγκόσμιο. Οπότε, αναπόφευκτα θίγει εκτός άλλων κι αυτό το ζήτημα. Το ότι ο εξουσιαζόμενος του έργου φέρει το όνομα Lucky είναι ένα τρομερό σχόλιο πάνω στη σχέση κράτους-πολίτη. Ας διαχειριστούν άλλοι την ελευθερία μου, ας μου πουν τι να κάνω και πόσο να δουλέψω και πότε θα έχω ‘’ρεπό’’.

Ποια είναι επαναστατική πράξη στην εποχή μας;

Μπορεί να διαβαστεί ως εξτρεμιστικό αλλά έτσι νιώθω τώρα: δε θα ήθελα να κάνω παιδιά για να συντηρήσουν κι αυτά με τα σειρά τους το σύστημα που υπάρχει, είναι σαν να ρίχνεις κι άλλο κάρβουνο σ’ ένα τρένο που πάει προς την κόλαση. Μία άλλη επαναστατική πράξη κατά τη γνώμη μου, υπάρχει στην ατάκα του έργου’’Δεν το βουλώνουμε για λίγο; Τι λες;’’. Μου έφερε στο μυαλό την ατάκα του Garry Shandling που λέει ’’ο κόσμος παραείναι θορυβώδης και αποσπασμένος, ώστε τελικά να επιβιώσει. Όλοι πρέπει να βγάλουν τον σκασμό. Οι απαντήσεις είναι στη σιωπή. Οι μοναχοί αυτοαναφλέγονται διαδηλώνοντας αυτό.’’

Ποιο ήταν το προσωπικό κέρδος από την επαφή με ένα τόσο μεγάλο κείμενο;

Θα έλεγα μια παρηγοριά, μια ανακούφιση. Σε όλα τα έργα του Μπέκετ υπάρχει, με τις πρώτες αναγνώσεις, ένα αίσθημα μηδενισμού και ένα περιβάλλον δυστοπικό, αλλά αντιλαμβάνεται κάποιος στη πορεία μια βαθιά και συνειδητοποιημένη αγάπη για την ανθρώπινη ψυχή. Οι χαρακτήρες του μπορεί να είναι ή να ήταν κάποτε απερίσκεπτοι, ηλίθιοι, ένοχοι αλλά εντέλει είναι όλοι αθώοι, όπως κι εμείς.

Περιμένοντας τον Γκοντό του Σάμιουελ Μπέκετ

Σκηνοθεσία – Δραματουργία – Σκηνογραφία: Έλενα Μαυρίδου
Μετάφραση: Αλεξάνδρα Παπαθανασοπούλου
Κοστούμια – Μάσκες – Επιμέλεια σκηνικού: Ιωάννα Πλέσσα
Μουσική σύνθεση – Σχεδιασμός ήχου: Γιώργος Μαυρίδης

Σχεδιασμός φωτισμών: Περικλής Μαθιέλλης
Βοηθοί σκηνοθέτιδος: Γιάννα Αλ Νακά, Φωτεινή Μποστανίτη
Επιμέλεια κειμένων – Συνεργάτιδες δραματουργίας: Νατάσα Εξηνταβελώνη Μαρία Μοσχούρη Μεταφράσεις υλικού: Αγγελική Πασπαλιάρη
Οργάνωση παραγωγής: Κρίστελ Καπερώνη, Γιάννα Αλ Νακά

Φωτογραφίες: Περικλής Μαθιέλλης

Παίζουν: Νατάσα Εξηνταβελώνη, Ανδρέας Κανελλόπουλος, Γιάννης Καράμπαμπας, Γιώργος Κατσής, Κίμων Κουρής, Γιάννης Λεάκος

Θέατρο Χώρος
Πραβίου 6, Βοτανικός

Τηλ.: 21 0342 6736