Τα παιδιά αποτελούν τους θεατές του μέλλοντος, τους ανθρώπους του μέλλοντος. Κάθε επαφή τους με την τέχνη του θεάτρου τα διαμορφώνει και τα καθορίζει με πολλαπλούς τρόπους. Μια παράσταση που απευθύνεται στα παιδιά οφείλει να φτιαγμένη με αμιγή υλικά θεάτρου, με ειλικρίνεια και πίστη. Η Χρύσα Διαμαντοπούλου και η ομάδα Μικρός Νότος αντιμετωπίζουν τα παιδιά ως ικανότατους και σημαντικούς θεατές. Δημιουργούν παραστάσεις βασισμένες σε παραμύθια με ζωντανή μουσική και ενεργούς καλλιτέχνες. Μας μίλησε για την δράση και την φιλοσοφία της ομάδας, για το παιδικό θέατρο και τις προεκτάσεις του, για το φετινό πρόγραμμα, τις παραστάσεις και τις στάσεις που περιλαμβάνει.

Ποιος είναι ο πυρήνας της δουλειάς της ομάδας Μικρός Νότος; Ποιοι οι στόχοι της;

H θεατρική ομάδα Μικρός Νότος δημιουργήθηκε από την ανάγκη μου να υπάρξει ένα καλλιτεχνικό περιβάλλον ασφαλές μέσα στο οποίο θα μπορούν να γεννηθούν παραστάσεις για παιδιά, με στόχο την ψυχαγωγία τους αλλά ταυτόχρονα  και την κοινωνικοσυναισθηματική ωρίμανσή τους.

Στόχοι μας είναι να προσφέρουμε σε μικρούς και μεγάλους μία θεατρική εμπειρία, όπου το παιδί είναι πραγματικά το κέντρο της, με αγάπη, φροντίδα, γνώση, εμπειρία. Να συμβάλουμε στο έργο γονέων και εκπαιδευτικού, δημιουργώντας δράσεις πολιτισμού με τις Αρχές του Εκπαιδευτικού Δράματος. Να φέρνουμε σε επαφή τα παιδιά με τη λαϊκή μας παράδοση και μουσική και με τα μουσικά όργανα. Να κάνουμε τις παραστάσεις μας προσιτές σε όσο γίνεται περισσότερα παιδιά και ιδιαίτερα σε παιδιά που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.

Τι απαιτεί το θέατρο για παιδιά;

Το θέατρο για παιδιά απαιτεί όλα τα υλικά που απαιτεί το θέατρο. Αμεσότητα, αλήθεια, γνώση, αφοσίωση, έρευνα, αγάπη, φροντίδα. Αυτό που αλλάζει είναι το θέμα και ο τρόπος που το προσεγγίζεις. Ανάλογα με τις ηλικίες των παιδιών επιλέγουμε θέματα που αφορούν το στάδιο ανάπτυξής τους, όπου με εργαλεία όπως το σωματικό θέατρο, οι αρχές του εκπαιδευτικού δράματος, ο ρυθμός, η μουσική κ.ά και με εκπαιδευμένους ηθοποιούς, δημιουργούμε παραστάσεις που σέβονται μικρούς και μεγάλους θεατές.

Τι ιδιαιτερότητα έχει ένα παιδί ως θεατής; Πως διαμορφώνεται ο μελλοντικός θεατής;

Δεν θα μιλούσα για ιδιαιτερότητες. Ενα παιδί είναι στα αλήθεια το “θερμόμετρο” για κάθε παράσταση. Ενα παιδί δεν θα διστάσει να πει δυνατά “μαμά κουράστηκα” όταν η παράσταση θα χάσει το ενδιαφέρον της, σε αντίθεση με έναν ενήλικα που θα υπομείνει στωικά μία παράσταση που δεν του αρέσει. Ενα παιδί θα αρχίσει να δυσφορεί, όταν ο ηθοποιός δεν του απευθύνεται πραγματικά, όταν δεν υπάρχει αληθινή επικοινωνία, όταν η παράσταση δεν είναι φτιαγμένη για την ηλικία του. Οταν ακούσεις “Μαμά να φύγουμε” ή “Μαμά βαρέθηκα” τις 99 φορές στις 100 φταις εσύ και όχι το παιδί. Οι παραστάσεις οφείλουν να απευθύνονται σε συγκεκριμένες κάθε φορά ηλικιακές ομάδες, και ως προς το θέμα που διαπραγματεύονται και ως προς τα μέσα που χρησιμοποιούνται.

Στη θεατρική ομάδα Μικρός Νότος χτίζουμε παραστάσεις με απόλυτο σεβασμό στην παιδική ηλικία, όπου το παιδί βρίσκεται στο κέντρο της δουλειάς μας.

Ένα παιδί είναι φορέας κοινωνικών αναπαραστάσεων, καθώς επηρεάζεται από το πλαίσιο του χώρου και του χρόνου στο οποίο μεγαλώνει. Η οικογένεια, η εκπαίδευση, ο πολιτισμός, ο τόπος, το κράτος, η παιδεία, η κοινωνία είναι φορείς που διαμορφώνουν το συγκεκριμένο περιβάλλον στο οποίο κάθε παιδί αναπτύσσεται. Ενας συνεχής διάλογος ανάμεσα σε αυτούς τους φορείς, ένας εκ των οποίων είναι και το θέατρο, διαμορφώνει τελικά τον μελλοντικό θεατή και τον μελλοντικό πολίτη.

Με ό,τι αυτό λοιπόν σημαίνει μέσα από θέματα εμπνευσμένα από τη λαϊκή μας παράδοση, προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ένα καλλιτεχνικό πλαίσιο ασφαλές μέσα στο οποίο το παιδί θα έρθει σε επαφή με την λαϊκή μας παράδοση και τις υψηλές αξίες της, με τη μουσική, θα ανακαλύψει πράγματα που το αφορούν, θα μπορέσει να εκφραστεί ουσιαστικά ενώ παράλληλα θα ψυχαγωγηθεί.

Γιατί επιλέγετε να δουλεύετε με παραμύθια;

Η ελληνική λαϊκή παράδοση είναι μία ανεξάντλητη δεξαμενή αφηγηματικού λόγου, ένα υλικό βαθιάς σοφίας που μας συνδέει με το παρελθόν και την ιστορία του τόπου μας. Εμείς μεταφέροντας με σύγχρονη ματιά στη σκηνή μύθους και ιστορίες που μιλούν για την αγάπη, τη γενναιότητα, την απώλεια, τον φόβο, τη φιλία κ.ά, προσπαθούμε να κάνουμε ξανά κοινό κτήμα μας αυτό που ξεχάστηκε, που παραμελήθηκε. Προσφέρουμε δηλαδή στους θεατές μας μια ευκαιρία μύησης στη σπουδαία αυτή δεξαμενή του προφορικού λόγου. Τα παιδιά αλλά και οι μεγάλοι, μέσα από τη λαϊκή παράδοση, ανακαλύπτουν ένα κόσμο ακέραιο, καθαρό, δίκαιο, που τείνει να ξεχαστεί.

Παράλληλα μέσα από τη δραματοποίηση των παραμυθιών και την ταύτιση των παιδιών με τους ήρωές τους, ενδυναμώνεται ο συναισθηματικός κόσμος του παιδιού. Μέσα από τα παραμύθια τα παιδιά μπορούν να διαπραγματεύονται έννοιες όπως η φιλία, ο σεβασμός, η γενναιότητα κ.ά αλλά και να αντιμετωπίζουν θέματα όπως είναι ο αποχωρισμός, η απώλεια, η ασθένεια και να απελευθερώνονται από το φόβο. Τα παραμύθια αναπτύσσουν τη φαντασία, τη δημιουργικότητα και την κριτική σκέψη των παιδιών ενώ καλλιεργούνται υψηλές αξίες συμβάλλοντας στην ηθική και πνευματική ανάπτυξή τους. Τα παραμύθια επίσης βοηθούν στη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού, ενώ ενισχύεται η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθηση του, συμβάλλοντας στην ομαλή αναπτυξιακή του πορεία στην ενηλικίωση.

Όταν συνάντησα τον Τάσο Ράτζο, σκηνοθέτη και μελετητή της λαϊκής μας παράδοσης και στενό συνεργάτη της θεατρικής ομάδας Μικρός Νότος, μου έφερε ξανά στη μνήμη μου τη συγκίνηση από τις ιστορίες και τα παραμύθια που μου αφηγούνταν η γιαγιά και ο μπαμπάς μου. Με τη στέρεη και βαθιά γνώση του, αλλά και με την ευαισθησία και την ακρίβειά του επιλέγουμε ελληνικά λαϊκά παραμύθια που με σύγχρονη ματιά παρουσιάζουμε στους μικρούς και μεγάλους θεατές μας. Πιστεύουμε ότι μέσα από τη δουλειά μας αυτή βάζουμε κι εμείς ένα λιθαράκι στο να κρατήσουμε ζωντανό ένα κομμάτι του πολιτισμού μας που οφείλουμε να γνωρίσουμε στις νέες γενιές.

Η μουσική τι ρόλο έχει στις παραστάσεις σας;

Η μουσική σε όλες τις εκφάνσεις της-ήχος, ρυθμός, τραγούδι- είναι ένα βασικό εργαλείο που χρησιμοποιούμε σε όλες τις παραστάσεις μας. Η μουσική όπως και το σώμα, μπορεί να δηλώσει, να υπονοήσει ή να υπογραμμίσει, να υπαινιχθεί ή να επαναλάβει ό,τι εξωλεκτικά θέλουμε να επικοινωνήσουμε. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται και κατανοούν με εντυπωσιακή ταχύτητα και βάθος όλους αυτούς τους εξωλεκτικούς τρόπους επικοινωνίας μιας παράστασης.

Ο Πέτρος Δαμουλής, μουσικός-σκηνοθέτης και στενός συνεργάτης της θεατρικής ομάδας Μικρός Νότος, εμπνέεται και υλοποιεί τον μουσικό σχεδιασμό κάθε παράστασης ανάλογα με το θέμα και τις ηλικίες στις οποίες απευθύνεται.  Στην πραγματικότητα “ντύνει” ηχητικά τις παραστάσεις μας (πρωτότυπη μουσική και τραγούδια, ήχοι με γνωστά, πρωτότυπα ακόμα και αυτοσχέδια μουσικά όργανα), επιλέγει τα μουσικά όργανα, που θα χρησιμοποιηθούν και διδάσκει στους ηθοποιούς την εκτέλεσή τους.

Κάθε παράστασή μας ξεκινάει με την παρουσίαση της ομάδας αλλά και των μουσικών οργάνων (οργανογνωσία), που θα χρησιμοποιηθούν στην παράσταση. Με αυτό τον τρόπο το παιδί έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει πολλά μουσικά όργανα, να τα δει, να μάθει το όνομά τους αλλά και να τα ακούσει.

Στις 6 παραστάσεις μας χρησιμοποιούμε περισσότερα από 40 μουσικά όργανα (λαούτο, ούτι, νταούλι, φλογέρα, κιθάρα, μπάντζο, τύμπανα, γιουκαλίλι, μεταλλόφωνο, κουίκα, μουσική γαβάθα, καλίμπα, μαράκες, βροντή, ακορντεόν, αυλό, μπαγλαμά, καραμούζα, κόρνα, μουσική κουρτίνα κ.ά)

Τι ετοιμάζετε για την σεζόν που ξεκινάει;

Η νέα σεζόν μας βρίσκει με 5 παραστάσεις. Είναι παραστάσεις που έχουν αγαπηθεί όλα αυτά τα χρόνια και φέτος είναι η τελευταία χρονιά που οι μικροί μας φίλοι θα μπορούν να τις απολαύσουν καθώς του χρόνου έχουμε αποφασίσει να ανανεώσουμε όλο το ρεπερτόριό μας.

Η επιτυχημένη μας παράσταση “Αισώπου… φίλοι” επιστρέφει αναλαμβάνοντας την παιδική σκηνή του φιλόξενου και ανακαινισμένου θεάτρου Σταθμός. Οι παραστάσεις μας ξεκινούν στις 7/10 και κάθε Κυριακή στις 12 το μεσημέρι ενώ τις καθημερινές υποδεχόμαστε σχολεία. Στην παράσταση αυτή 4 γνωστοί και αγαπημένοι μύθοι του Αισώπου ζωντανεύουν με ζωντανή μουσική και διαδραστικό παιχνίδι, ενώ τα παιδιά διασκεδάζουν με την καρδιά τους, αναγνωρίζοντας αλήθειες από τη δική τους καθημερινότητα.

 Στις 11 Νοεμβρίου έχουμε μία ακόμα πρεμιέρα, της μουσικοπαιδαγωγικής μας παράσταση”Γύρω γύρω μήνες” στο ΙΔΡΥΜΑ ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ. Τα παιδιά συμμετέχουν σε μία διαδραστική παράσταση-γιορτή με σύγχρονο ρυθμό, αλλά με γνώση και εμπειρία από το χθες, με έθιμα, τραγούδια, παιχνίδια και παραδόσεις που κοντεύουμε να ξεχάσουμε. Κάθε Κυριακή στις 12 το μεσημέρι ενώ τις καθημερινές ή υποδεχόμαστε σχολεία ή πηγαίνουμε εμείς στο χώρο των σχολείων.

Οι παραστάσεις μας “Ο Κουκουμπλής”  (3 λαϊκά παραμύθια που μιλούν για αξίες πανανθρώπινες με τραγούδια παραδοσιακά και μουσικά όργανα της λαϊκής μας παράδοσης)

και “Αισώπου κόμιξ!” ( 5 μύθοι του Αισώπου κλέβουν για 6η συνεχή χρονιά τις καρδιές μικρών και μεγάλων με ζωντανή μουσική, απρόβλεπτες μεταμορφώσεις και διαδραστικά παιχνίδια)

επισκέπτονται καθημερινές σχολεία, μαζί με την νέα μας εκπαιδευτική δράση “Το πιο γλυκό ψωμί”, όπου τα παιδιά ζυμώνουν το δικό τους ψωμί, ενώ παρακολουθούν τον κύκλο του ψωμιού μέσα από τα μάτια των ηρώων του παραμυθιού. Τα ίδια σηκώνονται μετά για να συμμετέχουν ενεργά στο θέρισμα, το αλώνισμα, το άλεσμα κλπ.

Ολες οι παραστάσεις μας μπορούν να παιχτούν σε φεστιβάλ, Δήμους, Μουσεία, πλατείες και όπου υπάρχουν παιδιά!

Η Χρύσα Διαμαντοπούλου είναι ηθοποιός-καλλιτεχνική διευθύντρια της θεατρικής ομάδας “Μικρός Νότος”, που για 7η συνεχή χρονιά σχεδιάζει, οργανώνει και υλοποιεί διαδραστικές παραστάσεις για παιδιά.

Φέτος, η επιτυχημένη  παράσταση Αισώπου…φίλοι επιστρέφει στο ανακαινισμένο θέατρο Σταθμός, ενώ το Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης υποδέχεται την αγαπημένη μουσικοπαιδαγωγική παράστασή μας Γύρω γύρω μήνες. Αισώπου κόμιξ!, Ο Κουκουμπλής και Το πιο γλυκό ψωμί επισκέπτονται καθημερινές τα σχολεία.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το www.mikrosnotos.gr