Μια οικογένεια. Με τους ανθρώπους της και τα πάθη τους, τις σχέσεις τους και τις σκέψεις τους. Δεσμοί που τους κρατούν μαζί -τους περιορίζουν ή τους προστατεύουν;- Και ένας ξένος που έρχεται να μεταβάλει την συνθήκη. Άνθρωποι με τις προσωπικές τους ιστορίες, αφηγούνται μια κοινή εμπειρία, αποκαλύπτοντας τους εαυτούς τους και αναζητώντας μια απελευθέρωση. Το έργο του Δημήτρη Τσεκούρα, Η Απελευθέρωση, μια αντι – ιστορική κωμωδία, παρουσιάζεται στο Θέατρο 104 σε σκηνοθεσία Ζωής Ξανθοπούλου. Ο Βασίλης Βηλαράς μας μίλησε για την παράσταση και το έργο, την οικογένεια και τις προεκτάσεις της, το θέατρο και τις δυνάμεις του.

Τι σου κεντρίζει το ενδιαφέρον στο έργο του Δημήτρη Τσεκούρα;

Όταν το διάβασα πρώτη φορά μου έκανε αίσθηση ότι όλοι οι ρολόι μοιάζουν σαν να έχουν πυρετό. Έχουν μια διαρκή αίσθηση μετεωρισμού που είναι μια υπέροχη συνθήκη για έναν ηθοποιό. Γνωρίζοντας τον Τσεκούρα από κοντά, πιστεύω ότι υπάρχουν κομμάτια δικά του σε κάθε χαρακτήρα του έργου, μοιάζει σαν να έχει διαιρέσει τον εαυτό του σε πολλές ταυτόχρονες προσωπικότητες και αυτό το βρίσκω πολύ γενναιόδωρο. Ύστερα, είναι όλο το θέμα της οικογένειας που θίγεται μέσα στο κείμενο. Όλοι έχουμε ταλαιπωρηθεί από την σύμβαση της δυσλειτουργικής αλλά ευπαρουσίαστης οικογένειας όποτε χτυπάει λίγο φλέβα το κείμενο. Και φυσικά, το κομμάτι του έρωτα. Το έργο μιλάει για έρωτες συμβατικούς, αντισυμβατικούς, παθιασμένους και ξενέρωτους, παρελθοντικούς και σύγχρονους με έναν τρόπο αφοπλιστικά ειλικρινή. Με συγκινεί ο Τσεκούρας που βάζει ανθρώπους να υπερασπίζονται τον έρωτα σαν απάντηση στην ασχήμια του κόσμου.

Είναι εφικτή η απελευθέρωση (πρώτα από την οικογένεια και έπειτα γενικά); Έχει τελικά νόημα;

Μακάρι να ήξερα. Αν μιλάμε για απελευθέρωση από την οικογένεια, αυτό προϋποθέτει ότι η οικογένεια είναι σκλαβιά. Ομως τα πράγματα δεν είναι μονοδιάστατα. Διαφορετικοί γονείς, διαφορετικά οικογενειακά μοντέλα, διαφορετικά επίπεδα τυραννίας. Ο ένας κοινός τόπος όλων είναι η επιθυμία μας κάποτε να αυτονομηθούμε. Ο απογαλακτισμός από το οικογενειακό περιβάλλον είναι ένα πολύ προσωπικό ταξίδι που πολλοί άνθρωποι δεν θα επιχειρήσουν ποτέ. Υπάρχουν και αυτοί που θα το προσπαθήσουν και είναι άξιοι θαυμασμού και υπάρχουν και αυτοί οι λίγοι που θα το καταφέρουν. Υποθέτω άρα, ότι είναι εφικτό, δεν είμαι καθόλου σίγουρος αν είναι χρειαζούμενο. Η απελευθέρωση είναι και λίγο βαριά λέξη. Η διαχείριση των ορίων είναι πιο πρακτικό ζητούμενο για μένα.

Στην παράσταση υποδύεσαι έναν ξένο, που έρχεται καλεσμένος σε ένα οικογενειακό τραπέζι και προκαλεί αναστάτωση. Γιατί ο ξένος πάντα τρομάζει και αποτελεί αφορμή αντιδράσεων; Πως μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε αυτό;

Ο συγκεκριμένος ξένος είναι βόμβα διαφορετικότητας για την οικογένεια της παράστασης. Πρωτίστως είναι Γερμανός, άρα ξένος όχι με την καταδικαστική έννοια που θα ήταν ξενος κάποιος πρώην σοβιετικός ή βαλκάνιος. Είναι ένας αξιοσέβαστος ξένος μέχρι τη στιγμή που η εντελώς διαφορετική κουλτούρα του και το γεγονός ότι είναι gay, έρθει σε ρήξη με την επαρχιακή νοοτροπία του τραπεζιού αυτού. Το γεγονός ότι προβάλει την αθωότητα σαν ασπίδα απέναντι στην αγριότητα που δέχεται είναι αυτό που τον κάνει ακόμα πιο προκλητικό απέναντι στα ήθη μιας κοινωνίας. Υπάρχει αυτή η απαίσια πεποίθηση ότι οι άνθρωποι δεν πρέπει να προκαλούν. Οτι πρέπει να ζουν σιωπηρά και ανώδυνα. Και οτιδήποτε παρεκκλίνει από αυτό το μοντέλο το βαφτίζουμε εκκεντρικό και ξεμπερδεύουμε. Εκεί είναι το ζήτημα, πώς γίνεται το εκκεντρικό να γίνει αποδεκτό ώστε να αρχίσει εισπράττεται ως φυσιολογικό μπας και ησυχάσουμε όλοι.

Πως μπορούμε να αποφύγουμε κάθε είδους φασιστικές συμπεριφορές στην καθημερινότητά μας;

Δεν νομίζω ότι μπορούμε πια. Αυτό που μπορούμε όμως είναι να δεχτούμε ότι αν αφιερώσουμε λίγο χρόνο να έρθουμε σε ψύχραιμη αντιπαράθεση με κάποιον φασίζοντα άνθρωπο, ίσως συνδράμουμε λίγο στο να μετακινηθεί ο νους του. Είναι πολύ πιθανό να μην αλλάξει καθόλου, αλλά αυτό θα το ξέρουμε μόνο αφού πρώτα προσπαθήσουμε. Το να προαποφασίσεις ότι κάποιος είναι ανεπίδεκτος κοινωνικής εξέλιξης, είναι εξίσου φασιστικό θεωρώ.

Στις διαφορετικές εκδοχές της ιστορίας που αφηγούνται οι άνθρωποι που την έζησαν, υπάρχουν κοινά σημεία ή πάντα προσλαμβάνουμε τα γεγονότα μέσω της προσωπικής σκοπιάς;

Η αφηγηματική γραμμή είναι κοινή. Όλοι οι ρόλοι μιλάνε για το ίδιο γεγονός όμως ο καθένας αναφέρει και τη δίκη του θέση αλλά και τη θέση των άλλων. Εξάλλου μεγάλο κομμάτι του κειμένου διαδραματίζεται στο παρελθόν, τη μέρα που έγινε το μοιραίο γεγονός που αφηγούμαστε στο υπόλοιπο κείμενο.

Ποιο ήταν το προσωπικό κέρδος από την συγκεκριμένη δουλειά μέχρι τώρα;

Είναι απεριόριστη η χαρά να μπορείς να εφαρμόσεις τα όποια εργαλεία διαθέτεις σε ένα περιβάλλον που η αγάπη προς τον ηθοποιό ξεχειλίζει. Η σκηνοθέτης της παράστασης, Ζωή Ξανθόπουλου, είναι αυτή η περίπτωση σκηνοθέτη που εμπιστεύεται και αγαπά τους ηθοποιούς ειλικρινά. Η αγάπη που δέχθηκα σε αυτή την πρόβα είναι το μεγαλύτερο κέρδος.

Τι χαρίζει το θέατρο στην ζωή σου;

Υπαρξιακές κρίσεις, χαρά ενίοτε και την μικρή πιθανότητα να κάνεις καινούργιους φίλους κάθε εξάμηνο.

Ποιο κομμάτι του κειμένου ξεχωρίζεις; Γιατί;

Υπάρχει ένα σημείο, που ο δικός μου χαρακτήρας, ο Χανς, μιλάει για τον μεγαλύτερο έρωτα της ζωής του και περιγράφει πως ο άνθρωπος αυτός είχε μεταμορφωθεί σε πόλη ολόκληρη στα μάτια του. Μια πόλη με λεωφόρους, πάρκα, μπαρ, βιβλιοπωλεία, μουσεία, τρένα, ταξί, πεζοπορία, γνώση, παραπληροφόρηση, ησυχία, βουητό, δηλαδή τα πάντα. Μια απέραντη μικρογραφία μιας απέραντης πόλης. Το βρίσκω ειλικρινά συγκινητικό να παρομοιάσεις έναν άνθρωπο με όλες τις πιθανές αισθήσεις που μπορεί να σου δημιουργήσει η πόλη και η καθημερινότητα της.

Η Απελευθέρωση

μια αντι – ιστορική κωμωδία του Δημήτρη Τσεκούρα

Σκηνοθεσία
Ζωή Ξανθοπούλου

Παίζουν
Βασίλης Βηλαράς
Κατερίνα Δημάτη
Άρης Ντελία
Ντέπυ Πάγκα
Γιάννης Παπαϊωάννου

Μουσική
Σπύρος Γραμμένος

Βοηθός σκηνοθέτη
Έφη (Ρόμπιν) Χαστά

Φωτογραφίες
Δήμητρα Τριανταφύλλου

Παραστάσεις: Κάθε Κυριακή στις 7.00 μ.μ

Εισιτήρια: 12 ευρώ, 8 ευρώ (φοιτητικό – ανέργων), 5 ευρώ (ατέλειες)

Προπώληση εισιτηρίων: www.viva.gr (προσφορά στα 8 ευρώ έως 30/9)

Θέατρο 104

Ευμολπιδών 41, Γκάζι (πλησίον μετρό «Κεραμεικός»)

Τηλέφωνο: 210 3455020