Πωλίνα Κρεμαστά / Βόρειοι άνεμοι στο Θέατρο Πόρτα
Η ομάδα σύγχρονου χορού Creo παρουσιάζει την παράσταση «Βορεάδες» της χορογράφου Πωλίνας Κρεμαστά στις 10, 11, 12 και 13 Μαϊου στο Θέατρο Πόρτα. Η παράσταση αποτελεί προϊόν της κινητικής έρευνας «απόγειος», η οποία επιχειρεί τη δημιουργία μιας νέας κινητικής πρότασης μέσα από τη μελέτη των παραδοσιακών ρυθμών και χορών και τη σύνδεσή τους με τον σύγχρονο χορό. Η χορογράφος μας μίλησε για την παράσταση που συν-δημιούργησε με τους συνεργάτες της, τους ανέμους που τους κίνησαν προς αυτήν την κατεύθυνση, την δύναμή τους και την αξία τους στην ζωή μας.
Γιατί η παράδοση και η μυθολογία λειτούργησαν ως έμπνευση για την παράστασή σας; Τι σας γοητεύει σ΄αυτά;
Ψάχνω διαρκώς για αφορμές που θα με οδηγήσουν σε εξερευνήσεις και επαναπροσδιορισμούς… Μερικές φορές χρειάζεται να κάνεις μεγάλα ταξίδια για να ανακαλύψεις τα πιο αυτονόητα και οικεία πράγματα. Μόνο που μέσα από αυτό τον τρόπο μπορείς να τα ξανα-αντικρίζεις και να σε εκπλήσσουν…σα την πρώτη φορά! Οι παραδοσιακοί χοροί και η μουσική ήτανε πάντα μέσα στη ζωή μου, μέσα από γιορτές και πανηγύρια, μέσα από συνευρέσεις και σπουδές. Αναρωτήθηκα τι είναι αυτό που κάνει τον χορό μου ιδιαίτερο…ποια είμαι και πως τα βιώματα και η κουλτούρα μπορούν να επηρεάσουν τον χορό μου.
Οι Ελληνικοί χοροί και ρυθμοί καθώς και η παράδοση χρησιμοποιήθηκαν σαν δεξαμενές ερεθισμάτων, που τροφοδότησαν την έρευνα και την παράσταση. Ο «απόγειος» χορός – όπως έχουμε ονομάσει τον νέο χορό που σχηματίζεται μέσα από την έρευνά μας – χρησιμοποιεί αυτά που κληρονόμησε για να φτιάξει κάτι δικό του.
Η αναφορά του ονόματος της παράστασης στη μυθολογία έγινε πάλι εξαιτίας αυτής της διαδικασίας κοιτάγματος προς τα πίσω για να πας μπροστά… Πάντα με συγκινούσε το ότι τα ονόματα στους μύθους κουβαλούσαν εικόνες, γινόταν σύμβολα και ιστορίες… Παρόλα αυτά η παράσταση δεν εμπλέκεται με το συγκεκριμένο μύθο.
Ο τίτλος της παράστασης σε τι αναφέρεται;
Επιλέχτηκαν εξαρχής σαν ονόματα ανέμων.
Οι Βορεάδες ήταν οι γιοι του Βορέα και σύμφωνα με μια πτυχή της μυθολογίας ήταν Αργοναύτες. Εμείς χρησιμοποιήσαμε το όνομα περισσότερο για την αναφορά του στους βόρειους ανέμους, κάτι που «φυσάει από πάνω προς τα κάτω, δημιουργώντας ένα εσωτερικό αστείο σε σχέση με την αντίθεση αυτής της επιλογής με τη βασική παραδοχή της έρευνας που θέλει την κίνηση να εκκινεί από τη γη και να ανεβαίνει προς τα πάνω, προς τον κορμό και τα άκρα…επιπλέον η πρόοδος των ευρημάτων της έρευνας οδήγησε σε συγκεκριμένες τεχνικές και τρόπους χρήσης και κίνησης του κορμού και των άκρων, άρα θέλαμε το βλέμμα να ανηφορίσει προς τα πάνω και όχι προς την αφετηρία της κίνησης! Και η ίδια η έρευνα παίρνει το όνομα της από μια αύρα, την απόγειο, η οποία φυσάει κατά τη νύχτα με κατεύθυνση από την ξηρά προς τη θάλασσα. Επίσης το όνομα Βορεάδες κάνει μια αναφορά στις περιοχές με τις οποίες έχει αλληλεπιδράσει ο απόγειος περισσότερο: το βόρειο τόξο Ήπειρος, Μακεδονία, Θράκη. Και τέλος δίνει την αίσθηση μιας ομάδας ανθρώπων που είναι μαζί, έχουν κάτι κοινό που εμείς ακόμα δε γνωρίζουμε! Οι Βορεάδες είναι εγώ, εσύ, άνθρωποι που ανταλλάξανε σκέψεις και αποφάσισαν να χτίσουν παρέα. Έρχονται από κάπου, όχι απαραίτητα από βόρεια αλλά από κάπου που εμείς δεν είδαμε, δεν ξέρουμε τι προηγήθηκε, πόσο καιρό προσπαθούσαν για να ξεκινήσουν να προσπαθούν….
Τι χαρίζει ο «αέρας» στην ζωή μας;
Ο αέρας για μένα σηματοδοτεί το ανάμεσα… το αόρατο συστατικό που μας συνδέει ασυνείδητα. Την ορμή μιας αλλαγής, τη φρεσκάδα μιας ανανέωσης, τη γαλήνη ενός αναστεναγμού. Ο αέρας ανοίγει τα στήθη…
Γιατί ο άνθρωπος επιθυμεί τόσο πολύ το έξω και πάνω από την γη, ενώ παράλληλα προσπαθεί αν πατάει σταθερά πάνω της;
Γιατί το ορίζει το όνομά του, η φύση του είναι το ανάμεσα. Το ανάμεσα στη γη και τον ουρανό, στη στεριά και τη θάλασσα. Ακροβάτης είναι ο άνθρωπος, ορίζοντας, δηλαδή σημείο συνάντησης…πάνω του και μέσα του ανταμώνουν όλα και είτε συνυπάρχουν είτε συγκρούονται! Γιατί ότι πάει πάνω, πάει και κάτω, αιώνιος νόμος της βαρύτητας… «Για να πατάς στέρεα στη γη, πρέπει το ένα πόδι σου να είναι έξω από τη γη.» γράφει ο Ελύτης κι εμένα με βρίσκει σύμφωνη!
Είναι εύκολη η συνύπαρξη και η επικοινωνία; Πως μπορούμε να τα καταφέρουμε;
Δεν έχει λύση η συνύπαρξη αλλά συνεχή προσπάθεια…κάθε προσπάθεια είναι μια απόπειρα…ή που θα φτάσεις ή που θα πέσεις! Όλα ευπρόσδεκτα! Η επικοινωνία είναι ένα πρώτο εργαλείο αλλά δεν οδηγεί αυτονόητα στη συνύπαρξη…προϋποθέτει τη δημιουργία ενός κοινό τόπου, την κοινωνία μιας συνεννόησης στο εδώ και τώρα, η επικοινωνία θέλει τη μετάβαση από τον κώδικα στη γλώσσα, τη ζωντανή. Μια γλώσσα περιλαμβάνει πολλά άυλα συστατικά πέραν του κώδικά της….μια γλώσσα είναι κάτι πέρα από τις λέξεις και το συντακτικό… Τα βιώματα, οι μνήμες, οι ποιότητες, η χροιά, ο τόνος, το βλέμμα, το σώμα, η πρόθεση, ο λόγος πίσω από τη λέξη ή την κίνηση, μεταμορφώνουν τον κώδικα σε ζωντανή γλώσσα με άπειρες αποχρώσεις…. Οι Βορεάδες είναι μια ομάδα ανθρώπων που έφτιαξε ένα λεξιλόγιο-κώδικα και μέσα από τη χρήση του προσπαθεί να οργανώσει μια ζωντανή γλώσσα και μια νέα συνεννόηση. Σαν αρχιτέκτονες προσπαθούν να οικοδομήσουν τη νέα «πόλη». Κάθε μέρα ξαναπροσπαθούν… μια αέναη κατάσταση…
Πως δουλέψατε με την ομάδα για να πραγματοποιηθεί η παράσταση;
Η παράσταση είναι ένα χαρακτηριστικό δείγμα της χορογραφικής μου προσέγγισης. Βασίζομαι πάντα στο μοίρασμα μιας κινητικής πρότασης, στη συγκεκριμένη περίπτωση της απόγειου κίνησης, την μοιράζομαι με την ομάδα και περνάμε ένα διάστημα παλεύοντας να συνεννοηθούμε πάνω στην κίνηση, τον τρόπο επιτέλεσης και τις ποιότητές της. Δουλεύουμε συνήθως από έξω προς τα μέσα προσθέτοντας σταδιακά όλο και περισσότερες πληροφορίες. Δηλαδή για παράδειγμα προτείνεται μια δομή-παιχνίδι και μετά προστίθενται σταδιακά οδηγίες και εργαλεία που πυκνώνουν τη δομή και οδηγούν στην οργάνωσή της. Μοιραστήκαμε σκέψεις, ιδέες, ανησυχίες, την έρευνα και τα ερωτήματά της. Επιδιώξαμε τα λάθη μας και τα αγκαλιάσαμε με χαμόγελα. Έγινε μια προσπάθεια να προσεγγίσουμε τη σκηνική αναπαράσταση σαν κινηματογραφική ταινία…στη χορογραφική προσέγγιση χρησιμοποιήθηκαν διάφορα εργαλεία, προσπαθώντας να δώσουν τη δυνατότητα στο θεατή να κάνει ζουμ ιν και ζουμ άουτ, να του εμφανίζονται εικόνες για λίγο και μετά να κρύβονται από μια κατάσταση, να μπορεί να παρακολουθήσει ότι θεωρεί σημαντικό αλλά και το όλο. Ο θεατής μπορεί να διακρίνει σχέσεις, σχήματα και εικόνες που δεν επιλέξαμε εμείς συνειδητά αλλά προκύπτουν από τα παιχνίδια-δομές μας. Στόχος μας είναι η απόλαυση και η συνάντηση με το έργο ξανά και ξανά! Είναι πολύ σημαντική η σύσταση της ομάδας…με τους εννέα χορευτές δουλέψαμε απολαυστικά, σα να πίνεις νερό…υπέροχοι χορευτές και άνθρωποι και πάντα γενναιόδωροι!
Ποιοι είναι οι άξονες και οι στόχοι της ομάδας Creo;
Οι συναντήσεις με ανθρώπους, το μοίρασμα της κάθε ιδέας και η συνδημιουργία, η διαρκής αναζήτηση και η γέννηση ερωτημάτων…
Κατασκευές: Λευτέρης Βουρεκάς