Το Θέατρο Άλφα. Ιδέα έκλεισε έναν χρόνο λειτουργίας. Έναν χρόνο με παραστάσεις που αγαπήθηκαν πολύ, με δράσεις, σεμινάρια και επικοινωνία. Στο κέντρο της Αθήνας, κατάφερε να γίνει ένας χώρος που οι άνθρωποι βρίσκονται μαζί και μοιράζονται Ιδέες. Φέτος, παράλληλα με παλαιότερες παραγωγές και παραστάσεις νέων ομάδων, η Ομάδα Ιδέα θα παρουσιάσει την νέα της δουλειά.  Μαζί με ένα σύνολο εξαίρετων ηθοποιών θα μοιραστεί με τους θεατές την δική της ματιά πάνω στην κλασική κωμωδία του Κάρλο Γκολντόνι, Υπηρέτης δύο Αφεντάδων. Το Cue μπήκε στις πρόβες του θιάσου και μίλησε με τον Κώστα Γάκη, τον Κωνσταντίνο Μπιμπή και την Αθηνά Μουστάκα. Για την νέα παράσταση που ετοιμάζουν, τον πλούσιο ένα χρόνο λειτουργίας του θεάτρου και την πολύ ενδιαφέρουσα κοινή τους πορεία. 

Ποια είναι η αποτίμηση του πρώτου χρόνου του θεάτρου Άλφα. Ιδέα;

Αθηνά Μουστάκα: Καλά πήγε. Είναι όμως, ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Πιστεύω πως η τέχνη πρέπει να πληρώνεται, ενώ στις μέρες μας θεωρείται σχεδόν δεδομένο πως πρέπει να τα κάνουμε όλα τζάμπα. Παρόλα αυτά, επειδή γνωρίζουμε πως είναι πολύ δύσκολοι καιροί προς το παρόν δεν στοχεύουμε τόσο πολύ σ΄αυτό, όσο στο να δημιουργήσουμε μία ανθρώπινη σχέση μεταξύ της ομάδας μας και νέων ομάδων, με ομάδες από άλλες χώρες, με ανθρώπους που θέλουν να βλέπουν θέατρο.

Κώστας Γάκης: Ουσιαστικά ξεκινήσαμε αυτό εγχείρημα, επενδύοντας τα χρήματα που είχαμε από τις τρεις προηγούμενες παραγωγές μας ως ομάδα, χωρίς άλλη επένδυση από πίσω και έτσι το διατηρούμε. Ως αποτίμηση της πρώτης χρονιάς, είναι πολύ θετικό πως ενώ δεν το είχαμε προγραμματίσει καθώς ξεκινήσαμε με τις υπάρχουσες παραγωγές μας, προέκυψαν και νέες όπως οι Λαλιές του κόσμου θαυμαστές που έγιναν με παιδιά μεταναστών δεύτερης γενιάς που ζουν στην Αθήνα και με παιδιά που μόλις ήρθαν και έχουν φύγει από δύσκολες καταστάσεις ή το σεμινάριο Ικαρία, μια θεατρική καταγραφή, το οποίο ταξίδεψε στην Ικαρία και πραγματοποίησε παραστάσεις. Οπότε, το Άλφα. Ιδέα απλώνεται και δεν είναι περιχαρακωμένο στο όριο του θεάτρου. Επίσης, κάναμε και ένα φεστιβάλ νέων ομάδων, αλλά φιλοξενήσαμε και ομάδες από το εξωτερικό. Τώρα πια, έχουμε οργανώσει πολύ καλά το πρόγραμμά μας ώστε να συνυπάρχουμε μόνιμα και με άλλες ομάδες και παραγωγές.

Οι στόχοι σας παραμένουν οι ίδιοι;

Αθηνά Μουστάκα: Πολλαπλασιάζονται οι στόχοι, εξελίσσονται. Στην βάση τους όμως, είναι οι ίδιοι.

Κώστας Γάκης: Και προσαρμόζονται. Φέτος όμως, θα σκηνοθετήσουν εδώ ο Κώστας Φιλίππογλου, η Λίλλυ Μελεμέ, η Μαρία Βαρδάκα, νέες ομάδες… Ανοίγει δηλαδή, ένας κύκλος ανθρώπων με τους οποίους θέλαμε εδώ και πολύ καιρό να συγγενέψουμε. Αυτό είναι το καινούργιο για φέτος.

Ποιος είναι ο ορισμός του «θεάτρου που φλέγεται»;

Κώστας Γάκης: Πάντα έχω στο μυαλό μου ότι κάθε παράσταση με έναν τρόπο οφείλει να περιέχει κάποιου είδους νόηση, κάποιου είδους συγκίνηση και κάποιου είδους νιότη. Με αφορμή αυτή τη φράση, μου ήρθε στο μυαλό ένας στίχος του Πάμπλο Νερούδα που λέει: «καίγοντας τον εαυτό της ολάκερη η νιότη, σαν μια λάμπα αναποδογυρισμένη στη βροχή». Αυτή η λάμπα που είναι αναποδογυρισμένη στη βροχή αυτόν τον καιρό και με δυσκολίες μένει ανοιχτή είναι η νιότη στην οποία πιστεύω, αυτό είναι το φλεγόμενο θέατρο.

Αθηνά Μουστάκα: Σκέφτομαι πως η τέχνη δεν υπάρχει μόνο για να βρίσκεται μέσα στους τέσσερις τοίχους, αλλά για να βγει και έξω στον δρόμο. Αυτό είναι ένα ζητούμενο της ομάδας. Θέλουμε να πάμε σε διάφορες περιοχές, μέχρι και σε περιοχές ίσως που δεν έχουν μεγάλη σχέση με το θέατρο ή σε περιοχές που υπάρχει μεγάλη οικονομική δυσκολία. Αυτό νομίζω ότι είναι το θέατρο που φλέγεται.

Κωνσταντίνος Μπιμπής: Έναν στίχο σκέφτηκα κι εγώ… Του Βιτράκ. Έναν στίχο που λέει: «στην φωτιά του δάσους τα λιοντάρια παραμένουν δροσερά». Ζούμε σε μια εποχή που με κάποιο τρόπο κινούμαστε μέσα στην πυρκαγιά, αλλά οφείλουμε να διατηρούμε μια γενναιότητα και μια δροσιά.

Είχατε αναφέρει πως στην εποχή που ζούμε, πρέπει να βγούμε στην ζωή επιθετικά. Είναι αυτό μία στάση ζωής γενικότερη;

Κώστας Γάκης: Η λέξη «επιθετικά» συνδέεται ακριβώς με το να κάνουμε πράγματα. Δεν υπάρχει ένα γενικό και αόριστο «αντί». Το θέμα είναι να οχυρώνεσαι σε μία επιθυμία και η δικιά μας είναι ένα θέατρο όπως το ονειρευόμαστε. Να δημιουργήσουμε ένα κύτταρο όπου θα έρχονται σε επαφή οι άνθρωποι, να αποφύγουμε την υποκρισία και να πλησιάσουμε τον κόσμο που μπορεί να ονειρευόμαστε και ίσως αυτό ενδιαφέρει και κάποιους άλλους. Αυτό εμένα μου έδωσε και μου δίνει την μεγαλύτερη ελπίδα. Φυσικά και όλο αυτό είναι πάρα πολύ δύσκολο, αλλά υπάρχουν άνθρωποι που είναι διατεθειμένοι να ξενυχτήσουν και να δουλέψουν σκληρά για να γίνει. Και αυτό είναι το «επιθετικό». «Επιθετικό» σημαίνει πάμε να είμαστε μαζί για να φύγει βίαια η μοναξιά.

Αθηνά Μουστάκα: Σίγουρα είμαστε ρομαντικοί και τα ρομαντικά μυαλά ίσως δυσκολεύονται περισσότερο να υπάρξουν. Η εποχή μας είναι μια αλλόκοτη εποχή, μια εποχή που υποδόρια περνάει το μήνυμα της παθητικότητας και της ματαιότητας κι αν κάποιος είναι ρομαντικός τον φορτώνει με μια ενοχή. Αντιλαμβάνομαι το «επιθετικό» ως κάτι που πρέπει να εφεύρεις μόνος σου και να το “επιβάλεις” στους παραιτημένους και τους βολεμένους. Είναι ένας δρόμος για να ανθίσει ο σπόρος που βρίσκεται στα υπόγεια.

Σας ενδιαφέρει δηλαδή μία πολιτική διάσταση του θεάτρου.

Αθηνά Μουστάκα: Σίγουρα.

Κώστας Γάκης: Απόλυτα. Σε ένα μεγάλο βαθμό το ρεπερτόριό μας βασίζεται σε κάποια πειράγματα και πειράματα πάνω σε κλασικά κείμενα. Τώρα κάνουμε ένα πείραμα πάνω στον Υπηρέτη δύο Αφεντάδων, κατά το οποίο μελετάμε ανοιχτά το τι σημαίνει τρελή κωμωδία, αλλά υπάρχουν πάντα στίξεις πολιτικές. Υπάρχει μία βασίλισσα σε μία εποχή που όλοι καλούνται να εξυπηρετήσουν χρέη και ουσιαστικά συνεχώς διακυβεύεται κάτι, μέχρι που στο τέλος γίνεται μία ανατροπή. Μία ανατροπή που την προκαλεί ο ξένος, ο από αλλού φερμένος που μπαίνει στην αυλή και παίζει, ενώ μπορεί ανά πάσα στιγμή να χάσει το κεφάλι του.

Ο ξένος μπορεί να ενσωματωθεί ή μένει για πάντα ξένος;

Αθηνά Μουστάκα: Στο τέλος βλέπουμε πως δεν υπάρχει φαγητό για τον ξένο!

Κωνσταντίνος Μπιμπής: Είναι προφανές ότι συχνά οι ξένοι δεν είναι ευπρόσδεκτοι. Αυτό παίρνει και τρομακτικές διαστάσεις λαμβάνοντας υπόψιν ότι ξένος δεν είναι μόνο αυτός που είναι από άλλη χώρα, αλλά και αυτός που έχει την αντίθετη γνώμη ή αυτός που είναι διαφορετικός. Ξένοι είμαστε όλοι με έναν τρόπο. Στην παράσταση δεν στεκόμαστε τόσο στο αν μπορεί να ενσωματωθεί ένας ξένος, όσο στο πως μπορεί ένα ξένο κύτταρο να καθορίσει έναν ολόκληρο οργανισμό.

Κώστας Γάκης: Να τον γονιμοποιήσει, να τον ανακατέψει, να τον ξυπνήσει. Ο υπηρέτης είναι ένας μεσαίος άνθρωπος. Βρισκόμαστε σε αποξένωση λόγω του συστήματος μέσα στο οποίο ζούμε, οπότε κανένας άνθρωπος δεν είναι ακριβώς καθαρός και ηθικός. Άλλωστε και αυτή η ιδέα της καθαρότητας είναι επικίνδυνη σε κάθε περίπτωση και κάθε κατεύθυνση. Συνεπώς, ο υπηρέτης μας είναι ένας καταφερτζής που ουσιαστικά θέλει να φάει. Έχει τεράστια τρυφερότητα, θέλει να του φέρονται καλά και αδυνατεί να κατανοήσει τον παράλογο κόσμο στον οποίο εισέρχεται.

Η θέση του υπηρέτη είναι μια θέση που μπαίνει κανείς μόνος του ή που τον βάζουν;

Κωνσταντίνος Μπιμπής: Είναι αμφίδρομο. Προφανώς και σε βάζουν στην θέση του υπηρέτη και από την άλλη κι εσύ μπαίνεις στην θέση αυτή. Ίσως επειδή βολεύει κιόλας λίγο γιατί μια τέτοια κατάσταση κρατάει μία ροή, μία συμβατικότητα, μία ασφάλεια. Η αλλαγή πολλές φορές δημιουργεί προβλήματα. Προβλήματα που ίσως οδηγήσουν σε κάτι καλό εν τέλει, αλλά μέχρι το «εν τέλει» υποφέρεις. Οπότε, νομίζω πως και οι δύο πλευρές συνηγορούν για να συμβεί κάτι τέτοιο.

Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος λέει πως «η Κομέντια βασίζεται στον αυτοσχεδιαστικό οίστρο και στην βαθιά αλληλεγγύη των ηθοποιών της ομάδας». Αυτό θυμίζει τον τρόπο που δουλεύετε. Είναι αυτός ένας από τους λόγους για τους οποίους το επιλέξατε;

Αθηνά Μουστάκα: Κανονικά η παράσταση δεν θα έπρεπε να ονομάζεται Υπηρέτης δύο Αφεντάδων, αλλά Ο Γκολντόνι προτείνει! Διότι εμείς έχουμε κάνει κάτι τελείως διαφορετικό από αυτό που λέει ο συγγραφέας.

Κώστας Γάκης: Αλλά θεωρώ ότι θα ήταν περήφανος αν το έβλεπε! Προσεγγίζουμε το κείμενο με αμιγώς θεατρικούς όρους. Υπάρχει η ιστορία, αλλά γίνεται και λόγος για τον ηθοποιό. Οι κομεντιάνοι είναι ηθοποιοί στους οποίους ανατρέχουν όλες οι γενιές. Είχαν σταθερούς ρόλους – τύπους, αλλά μπορούσαν να αλλάξουν τα πάντα κατά την διάρκεια της παράστασης. Όντως, αυτός είναι τρόπος που δουλεύουμε: Με επίκεντρο τον ηθοποιό. Και συνειδητοποίησα εκ των υστέρων πως όλα όσα είχαν προτείνει οι ηθοποιοί σε πρώιμο στάδιο έγιναν τελικά κεντρικές αρτηρίες της σκηνοθεσίας.

Αθηνά Μουστάκα: Ο αυτοσχεδιασμός αυτός είναι μία θέση που έχουμε στα πράγματα. Με καθησυχάζει αυτό γιατί παρατηρώ πως σημείο των καιρών μας είναι η άρση που είναι πολύ τρομακτική και μετέωρη.

Πως επηρέασε η φόρμα της Κομέντια την παράστασή σας;

Κώστας Γάκης: Κάναμε μεγάλη έρευνα σχετικά με τους τύπους της Κομέντια, βρήκαμε σε ποιους χαρακτήρες αντιστοιχούν και τους χρησιμοποιήσαμε αναλόγως. Επίσης κάναμε αρκετά περάσματα του έργου χωρίς κείμενο σε λευκό αυτοσχεδιασμό, προσπαθώντας να περάσουμε από τα βασικά στάδια του έργου και της παράστασης, όπως έκαναν οι ηθοποιοί της Κομέντια.

Κωνσταντίνος Μπιμπής: Δεν έχουμε ακολουθήσει τους τύπους της Κομέντια. Έχουμε εμπνευστεί από αυτούς, τους έχουμε αλλάξει, τους έχουμε αντιστρέψει. Νομίζω ας πούμε ότι ο υπηρέτης είναι ένας αντεστραμμένος Αρλεκίνος. Έχουμε εμπνευστεί εντελώς αυθαίρετα από τους κώδικες της Κομέντια.

Είναι η πρώτη φορά που κάνετε ένα έργο που είναι αμιγώς κωμωδία.

Κωνσταντίνος Μπιμπής: Και πρώτη φορά με φουλ καστ!

Η συγκυρία τι ρόλο έπαιξε για να βρεθείτε εδώ μαζί;

Κωνσταντίνος Μπιμπής: Πολύ μεγάλο ρόλο έπαιξε. Ήταν μια σειρά ευτυχών γεγονότων!

Αθηνά Μουστάκα: Πιστεύω πολύ στην τύχη, αλλά μετά παίζει ρόλο το πως αξιοποιείς κάτι που συμβαίνει και πως το κάνεις σκοπό σου.

Κώστας Γάκης: Είναι σαν συναστρία. Για κάποιο λόγο βρέθηκαν τρεις άνθρωποι που έπρεπε να κάνουν ένα ταξίδι μαζί. Δεν μου έχει ξανασυμβεί να νιώθω τόσο ευρύχωρα και τόσο αρχοντικά μαζί με κάποιους ανθρώπους. Και να έχουμε μερικά βασικά πράγματα απολύτως κοινά.

Κωνσταντίνος Μπιμπής: Η συγκυρία μας δημιούργησε μία ορμή. Πήραμε αποφάσεις εντελώς παράδοξες για την εποχή που είναι πάρα πολύ δύσκολη και δεν χαρακτηρίζεται από ανάλογες πρωτοβουλίες, παρόλο που υπάρχουν άνθρωποι στην χώρα μας που έχουν την δυνατότητα να το κάνουν! Ξεκινήσαμε από μία παράσταση και φτάσαμε μέχρι το να ταξιδέψουμε σε όλη την Ελλάδα, να γεμίσουμε το Ηρώδειο, να επενδύσουμε σε ένα θέατρο! Φυσικά, δεν νομίζω ότι είναι εύκολο να κάνει κανείς μόνος του αυτό το βήμα.

Κώστας Γάκης: Εκεί ήρθε και ο Λευτέρης Πλασκοβίτης που μας έδωσε ακόμα περισσότερο πείσμα και δύναμη και μας βοήθησε με τις γνώσεις του να προχωρήσουμε και να τολμήσουμε, ενώ δεν ήταν καθόλου εύκολο.

Ποια ήταν η μεγαλύτερή σας χαρά μέχρι τώρα;

Αθηνά Μουστάκα: Άπειρες είναι οι χαρές. Οι παραστάσεις στο εξωτερικό αποτελούν πολύ μεγάλη χαρά! Γενικά τα ταξίδια. Και οι πρώτες συναντήσεις μας για φτιάξουμε την παράσταση Ρωμαίος και Ιουλιέτα για 2.

Κωνσταντίνος Μπιμπής: Εγώ θυμάμαι με πολύ χαρά τις μέρες που φτιάχναμε το θέατρο. Αυτές τις μέρες τις θυμάμαι πολύ λαμπερές.

Κώστας Γάκης: Είναι έντονα μέσα μου η εποχή που νοικιάζαμε έναν χώρο στο Γκάζι με κάποια άτομα, όπου εκεί γνώρισα τα παιδιά και τότε γεννήθηκε η ιδέα για τον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα. Μια βροχερή μέρα, χωρίς να έχουμε απολύτως τίποτα στα χέρια μας, πήραμε μια σκάλα από των χώρο για να δοκιμάσουμε κάτι και τελικά αυτή η σκάλα κρατήθηκε ως ένα από τα βασικά στοιχεία της παράστασης όπου εκτυλίσσεται η σκηνή του μπαλκονιού. Και αυτό είναι μέρος αυτού του αστρικού που έλεγα πριν.

Φωτογραφίες: Γεωργία Πονηράκου (site)

Υπηρέτης δύο Αφεντάδων του Κάρλο Γκολντόνι στο Θέατρο Άλφα. Ιδέα

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Μετάφραση: Ερρίκος Μπελιές
Δραματουργική επεξεργασία: Ομάδα Ιδέα
Σκηνοθεσία: Κώστας Γάκης
Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα
Σκηνικά: Μικαέλα Λιακατά
Φωτισμοι: Χριστίνα Θανάσουλα
Μουσική: Κώστας Γάκης, Λήδα Mανιατάκου, Άκης Φιλιός
Βοηθοί σκηνοθέτη: Ίρις Κανδρή και Ανθή Φουντά
Δ/νση Παραγωγής: Λευτέρης Πλασκοβίτης
Παραγωγή: K2L ΑΛΦΑ-ΙΔΕΑ Ε.Ε
ΕΡΜΗΝΕΥΟΥΝ

Δρακόπουλος Γιάννης, Ευθυμίου Χρήστος, Κοψιδάς Γιώργος, Λιλικάκης Σταύρος, Μανιατάκου Λήδα, Μουστάκα Αθηνά, Μπιμπής Κωνσταντίνος, Παπουτσάκη Κατερίνα, Φιλιός Άκης.

Πρεμιέρα: Σάββατο 04 Νοεμβρίου 2017

Κάθε Σάββατο 21.15 & Κυριακή 19.00