Μήδεια του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά / Η χορογραφία της Μήδειας
«Μέσα σε αυτό το έργο μπορούμε να παρατηρήσουμε τη σκιά την οποία το μέλλον ρίχνει μπροστά του». (D. I. Page / Μτφ. Γ. Γιατρομανωλάκης)
Η Μήδεια, κόρη του βασιλιά της Κολχίδας και εγγονή του Ήλιου, γνωρίζει τον Ιάσονα κατά την Αργοναυτική Εκστρατεία, τον ερωτεύεται και του προσφέρει την καταλυτική της βοήθεια –διαπράττοντας απάτες, προδοσίες, φόνους- για να πάρει εκείνος το Χρυσόμαλλο Δέρας και να ολοκληρώσει την εκστρατεία του νικητής. Αμέσως μετά, τον ακολουθεί στην Κόρινθο, του χαρίζει δύο υιούς και ζει μαζί του εκεί μέχρι την μέρα που ο Ιάσων αποφασίζει να παντρευτεί την κόρη του βασιλιά Κρέοντα. Η οργή της Μήδειας εκδηλώνεται, ενώ όλοι προσπαθούν να την απομακρύνουν και να την αποδυναμώσουν. Στέλνει φονικά δώρα στην νύφη και τον πατέρα της και τιμωρεί τον Ιάσονα με μια ακραία εκδικητική πράξη: Σκοτώνει τα παιδιά της. Τελικά, αφήνει την Κόρινθο για την Αθήνα πάνω στο φτερωτό άρμα του Ήλιου.
Ανέκαθεν το υλικό των μύθων λειτουργεί ως μνήμη, αποκάλυψη της ανθρώπινης ουσίας και συμπαράσταση στα βάθη της ανθρώπινης ζωής. Ο Ευριπίδης ξεκίνησε από το υλικό αυτό και συνέθεσε ένα έργο, διαμορφώνοντας μια Μήδεια που ποτέ πριν δεν είχε υπάρξει, μια ηρωίδα που δρα με σκοπιμότητα και διαπράττει έναν φόνο –τον φόνο των παιδιών της- έπειτα από σκέψη. Ακολούθως, το καινοτόμο υλικό του Ευριπίδη αποτέλεσε και αποτελεί πηγή έμπνευσης και αφετηρία πρόσληψης των μύθων μέχρι και σήμερα. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η Μήδεια που σκηνοθέτησε ο Δημήτρης Καραντζάς –παρουσιάστηκε στο Θέατρο της Μικρής Επιδαύρου 30/06 & 01/07-, καθώς ο σκηνοθέτης κινήθηκε αποκαλυπτικά στο πεδίο των μύθων και της πρόσληψής τους πραγματοποιώντας όχι μόνο μια καλλιτεχνική πρόταση, αλλά και μία σπουδή –τόσο ως προς το κείμενο, όσο και ως προς την εικόνα- στις οπτικές γωνίες της Μήδειας που έχουν αποκαλύψει άλλοι συγγραφείς και καλλιτέχνες (Από τις απεικονίσεις του μύθου στα αρχαία αγγεία μέχρι τον Πιερ Πάολο Παζολίνι, τον Χάινερ Μίλερ ή τον Δημήτρη Παπαϊωάννου).
Στο υπέροχο φυσικό τοπίο της Μικρής Επιδαύρου, το σκηνικό της παράστασης (Ελένη Μανωλοπούλου) του Δημήτρη Καραντζά είχε ως κέντρο ένα δέντρο. Το δέντρο που κρέμονταν το Χρυσόμαλλο Δέρας, που ήταν η αρχή και η ρίζα της σχέσης της Μήδειας με τον Ιάσονα. Το δέντρο που γύρω του απλώνονται τα ρούχα των θυμάτων της Μήδειας, τα ρούχα των ηρώων των μύθων που φτάνουν μέχρι και αυτήν την παράσταση. Το δέντρο που ξεριζώνεται όταν η Μήδεια «αυτοκτονεί» σκοτώνοντας τα παιδιά της, καθώς ο Ιάσων την πρόδωσε -όχι μόνο επιλέγοντας μιαν άλλη γυναίκα, αλλά και εγκαταλείποντας μια σπάνια σχέση ισότητας-, για να αποκαλύψει το σωτήριο φως του Ήλιου και τις δυνατότητες που χαρίζει το σκοτάδι. Γύρω του οι τρεις ηθοποιοί (Χρήστος Λούλης, Μιχάλης Σαράντης, Γιώργος Γάλλος) με ίδια κοστούμια (Ιωάννα Τσάμη) που αφαιρούσαν τα ειδικά χαρακτηριστικά των χαρακτήρων, πραγματοποιώντας αφενός ένα σχόλιο στα ζητήματα του φύλου και των φυλετικών διακρίσεων και τοποθετώντας αφετέρου τους ήρωες της τραγωδίας στο πλαίσιο που πρέπει, εκεί όπου δεν μπορούν να κριθούν με ανθρώπινα μέτρα.
Ο Χρήστος Λούλης υποδύθηκε τους ανδρικούς ρόλους (Ιάσων, Κρέοντας, Παιδαγωγός, Αιγέας) αποδίδοντας τις αποχρώσεις του καθενός τόσο με τον λόγο, όσο και με την κίνηση του σώματος, με κορυφαία στιγμή τον σκοτεινό θρήνο του Ιάσονα για τον χαμό των παιδιών του. Ο Μιχάλης Σαράντης υποδύθηκε την Τροφό, τον Χορό και τον Άγγελο αποκαλύπτοντας και μεταδίδοντας κάθε φορά το συγκινησιακό φορτίο και το μέγεθος του λόγου του Ευριπίδη. Ο Γιώργος Γάλλος ανέλαβε τον ρόλο της Μήδειας, δίνοντας μια σίγουρη, συγκινητικά απλή, βαθιά ερμηνεία ενός τόσο πολυδιάστατου χαρακτήρα σε μια παράσταση που εντάχθηκε άξια στην ιστορία πρόσληψης του αιώνιου μύθου, τονίζοντας με πολύ ενδιαφέροντα τρόπο (ακόμα κι αν υπάρχουν αντίθετες απόψεις ή ενίοτε ενστάσεις) την ανακουφιστική τελικά αμφισημία του καλού και του κακού, του ορθού και του λάθους, του φωτός και του σκοταδιού.
Συντελεστές
Μετάφραση: Μίνως Βολανάκης
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς
Διασκευή – Δραματουργική επεξεργασία: Δημήτρης Καραντζάς, Θεοδώρα Καπράλου
Μουσική: Ανρί Κεργκομάρ
Σκηνικά: Ελένη Μανωλοπούλου
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
Κίνηση: Χρήστος Παπαδόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη: Θεοδώρα Καπράλου
Βοηθός Σκηνογράφου: Δημήτρης Αγγέλης
Παίζουν: Γιώργος Γάλλος (Μήδεια), Χρήστος Λούλης (Ιάσων, Κρέοντας, Παιδαγωγός, Αιγέας,), Μιχάλης Σαράντης (Χορός, Άγγελος, Τροφός).